مقامات رژیم اسلامی حاکم بر ایران به صورت همزمان در رابطه با “لزوم افزایش قیمت گاز و برق” هم‌زبان شده و مدعی هستند با افزایش قیمت‌ها، معضل کسری برق و گاز کشور حل خواهد شد.
محسن مظلوم فارسی‌باف مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران روز شنبه ۱۵ آبان (۶ نوامبر) اعلام کرده است: «همه مطالعات نشان می‌دهد اگر ما قیمت گاز طبیعی را تا ۲.۵ برابر مقدار کنونی افزایش دهیم، حداقل تا ۱۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف گاز خواهیم داشت.» این اظهارات در حالی است که از زمان طرح هدفمندی یارانه‌ها قیمت گاز چندین بار جهش داشته، اما هرگز مصرف گاز کشور روند نزولی نداشته است.
همزمان با این اظهارات، مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران و سخنگوی صنعت برق مدعی شده است: «بررسی‌ها نشانگر آن است که اگر مشترکان پرمصرف در پیک تابستان امسال مصرف خود را مدیریت می‌کردند، دچار خاموشی نمی‌شدیم.» اما وی هیچ اشاره ای به وجود ماینرها در سراسر کشور نمی کند.
متوسط رشد سالانه مصرف گاز ایران نیز طی یک دهه گذشته ۵.۲ درصد بوده است و نکته مهم‌تر اینکه بخش خانگی کمترین رشد را در میان دیگر بخش‌ها از لحاظ مصرف گاز طبیعی داشته است. نکته دیگر اینکه طبق آمارهای رسمی شرکت ملی گاز، بخش “خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده” در سال گذشته خورشیدی ۱۲۲ میلیارد متر مکعب گاز مصرف کرده که معادل ۵۲ درصد از گاز مصرفی کشور است. مقامات رژیم اسلامی حاکم بر ایران با استناد به این آمار، بارها اعلام کرده‌اند که بخش خانگی بیش از نیمی از گاز تولیدی کشور را می‌بلعد، اما جزئیات آمارها نشان می‌دهد که سهم واقعی بخش خانگی از مصرف گاز کشور تنها ۲۲ درصد است و ۳۰ درصد بقیه (از ۵۲ درصد) مصرف، مربوط به بخش تجاری و صنایع غیرعمده است.
مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در ادامه می‌گوید، اصلاح و بهینه‌سازی موتورخانه‌ها، عایق‌سازی، گریدبندی ساختمان و اقدام‌های از این دست در بخش خانگی می‌تواند صرفه‌جویی ۱۵ درصدی را در پی داشته باشد. این موضوع درست است، اما نکته اینجاست که نیمی از جمعیت کشور زیر خط فقر بوده و یک سوم جمعیت نیز اجاره‌نشین هستند و اصولا امکان بهینه‌سازی مصرف انرژی در خانه را ندارند.
از طرفی طبق آمارهای رسمی خود وزارت نفت و بانک جهانی، سالانه نزدیک ۱۸ میلیارد متر مکعب گاز تولیدی از میادین نفتی ایران (گاز همراه) به خاطر نبود تجهیزات جمع‌آوری گاز، در مشعل‌ها سوزانده و به هدر داده می‌شود. این رقم معادل ۳۵ درصد از مصرف خانگی گاز است و ارزش آن در بازارهای منطقه‌ای نیز ۴ میلیارد دلار است. بیژن زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی در دولت روحانی چند سال پیش اعلام کرده بود که با ۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌توان مشعل‌سوزی گازهای همراه را متوقف کرد.
این تنها تلفات گاز در زمان تولید است، اما تلفات شبکه انتقال و توزیع گاز حتی بیشتر از این میزان است. بر اساس آمارهای شرکت ملی گاز ایران، میزان هدر رفت گاز در شبکه سراسری حدود ۲۳.۶ میلیارد مترمکعب در سال ۹۸ گزارش شده که معادل ۹ درصد مصرف گاز کشور است. دلایل عمده این حجم از هدررفت گاز شامل فرسودگی شبکه سراسری ایران و خطای بالای دستگاه‌های اندازه‌گیری گزارش شده است.
بدین ترتیب، میزان هدررفت گاز در پروسه تولید و انتقال، تقریبا معادل مصرف خانگی گاز است و برای جبران کسری گاز باید به این مشکلات رسیدگی شود.
در مورد کسری برق نیز وضعیت مشابهی وجود دارد و بر اساس آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس ۱۳ درصد برق تولیدی کشور در پروسه انتقال و توزیع هدر می‌رود؛ چرا که شبکه برق فرسوده و کهنه است. لازم به ذکر است که بخش خانگی کمتر از یک سوم برق کشور را مصرف می‌کند و تنها با بهینه‌سازی شبکه می‌توان جلو خاموشی‌ها را گرفت.
همچنین راندمان نیروگاه‌های برقی حرارتی ایران که تقریبا ۸۵ درصد کل برق کشور را تولید می‌کنند، به‌طور متوسط ۳۷ درصد است. با تبدیل نیروگاه‌های گازی به نوع “چرخه ترکیبی” می‌توان راندمان آنها را حداقل به ۴۵ درصد رساند. رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق مدعی است که اگر مشترکان پرمصرف در پیک تابستان امسال مصرف خود را مدیریت می‌کردند، دچار خاموشی نمی‌شدیم.
این اظهارات در حالی است که طبق آمارهای رسمی خود وزارت نیرو، ۸۰۰ هزار مشترک پرمصرف خانگی وجود دارد که سالانه بیش از ۱۳ میلیارد کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند. این رقم تنها معادل کمتر از ۵ درصد برق مصرفی کشور است، در حالی که تابستان امسال سه برابر این میزان کسری برق وجود داشت.
