نرسی قربان، کارشناس انرژی در گفتوگو با وبسایت «اقتصاد ۲۴» اظهار داشت: روسها همواره سعی میکنند اجازه ندهند گاز ایران به اروپا برسد و این جزو سیاستهای آنان بوده است. آنها همیشه تلاش و تشویق کردهاند که گاز ایران به سمت هند و پاکستان و شرق برود تا حوزه گاز اروپا در اختیار آنان باشد.»
به گفته این کارشناس انرژی، «روسها، اروپا را همواره بازار خودشان در حوزه انرژی میدانند و نمیخواهند این بازار را از دست بدهند».
این دکترای اقتصاد انرژی در ادامه میگوید که: «توجه کنید تحریمهای فعلی بیشتر شبکه بانکی روسیه را هدف گرفته و تاکنون از سوی اروپا تحریمی بر روی نفت و گاز روسیه اعمال نشده و تنها آمریکاست که تحریم نفت روسیه را در دستور کار دارد و اعلام کرده که نفت روسیه را خریداری نخواهد کرد. با این شرایط و اگر این روند ادامه یابد، رقمی در حدود ۵ و نیم تا ۶ میلیون بشکه نفت به صورت روزانه از شبکه توزیع جهانی خارج میشود. حتی با فرض یک سری توان برای فروش نفت از کانالهای غیررسمی و یا با دور زدن تحریمها توسط روسیه، اما هم چنان بیش از ۴ میلیون بشکه نفت که تقاضای آن روزانه است از شبکه توزیع جهانی خارج خواهد شد.»
قربان در ادامه میگوید: «توجه کنید که ظرفیت تولید بیشتر یا مازاد که بلافاصله اوپک بتواند به بازار نفت جهانی اضافه کند فعلا وجود ندارد. از طرف دیگر این روند یک فرصت برای ایران و ونزوئلا به عنوان دو کشور نفت خیز است که بتوانند به بازار نفت جهانی بازگردند. اگر ایران و ونزوئلا به بازار بازگردند آن گاه میتوان تخمین زد که این دو کشور تا ۴ میلیون بشکه نفت را نیز بتوانند در بازار جهانی تامین کنند.»
او در ادامه نیز با اشاره به بازاری که روزگاری ایران در اروپا داشت میگوید که: «در هر حال به نظر میرسد بازار سال آتی بازار چندان پرعرضهای نخواهد بود. در این شرایط ایران در موقعیتی است که میتواند نفع کافی را ببرد چرا که ما بازارهای بسیار عمدهای را پیش از تحریم در اروپا داشته ایم. ما روزانه بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار بشکه نفت را در اروپا میفروختیم و این بازار که زمانی بازار ما بوده است را حالا فرصت داریم که دوباره پس بگیریم. از این لحاظ وضعیت نفت و قیمت آن و اتفاقات روسیه برای ایران خیلی مهم است، اما این که بتوانیم به بازار جهانی بازگردیم هم مستلزم برداشته شدن تحریم هاست و هم حل شدن مساله fatf برای ایران است. بدون حل این دو مساله نمیتوان چندان امیدوار به این روند بود. حل مساله افای تی اف مربوط به مساله پولی و بانکی است و باید بتوانیم این مشکل را حل کنیم که بتوانیم پول نفت یا کالای خودمان را پس بگیریم و تا زمانی که این مشکل برای ایران حل نشده باشد، هر معاملهای که انجام شود با شک و تردید پولشویی برای ایران انجام میشود و اتفاقا این تصمیم درباره «افای تی اف» تصمیمی است که ایران باید بگیرد و مشکل را حل کند.»
«نرسی قربان» درباره وضعیت گاز ایران و امکان جایگزین شدن با روسیه و یا امکان گسترش صادرات گاز نیز گفت: «وضعیت در صادرات گاز با نفت بسیار متفاوت است. ما همین که نفت را تولید و استخراج میکنیم، و همین قدر که بتوانیم آن را به بندری برسانیم، پس از آن میتوانیم این نفت را به کل دنیا بفروشیم. اما در مورد گاز چنین شرایطی وجود ندارد. برای صادرات گاز یا باید آن را تبدیل به مایع کنید و به صورت LNG تبدیل کنیم. این گاز در منهای ۱۶۰ درجه و با فشار زیاد مایع میشود و شرایط خاص خود را دارد و پالایشگاههای مخصوصی میخواهد که گاز را به مایع تبدیل کند؛ و یا این که برای صادرات گاز باید خطوط انتقال خاص آن را داشته باشیم. همین دو مساله باعث میشود که صادرات گاز زیر فشار تحریمها برای ایران همیشه سختتر باشد.
صادرات گاز ایران به صورت عمده به اروپا عملا به سرعت و فوری امکان پذیر نیست، چون برای ایجاد خط لوله یک بازه زمانی چند ساله لازم است یا این که گاز را به صورت مایع تبدیل کنیم که چنین امکان و شرایط و فرصتی در ایران نداریم. این است که امکان انتقال گاز به سرعت و بدون سرمایه گذاری و زمان کافی برای ایران ناممکن است.»
این اقتصاددان درباره امکان انتقال گاز از طریق کشورهای همسایه ایران نیز میگوید که: «اگر بخواهیم انتقال گاز را از کشورهای همسایه ایران همچون عراق، ترکیه، سوریه، روسیه یا ارمنستان انجام بدهیم نیز به سرمایه گذاری در توسعه منابع گازی نیاز داریم. توجه کنید خود ما اکنون در زمستانها به دلیل عدم توسعه زیرساختها و مصرف بالای داخل کشور اصلا گاز زیادی برای صادرات نداریم و در نتیجه بستن قرارداد بلند مدت گاز برای ایران، با این شرایط بسیار دشوار است. ما به سرمایه گذاری فوری برای توسعه منابع گازی نیاز داریم و حداقل این که منابع گازی قابل برداشت ایران باید یک و نیم برابر شوند و مصرف بهینه گاز در کشور نیز رخ بدهد تا اصلا گازی باشد که آن را بتوانیم صادر کنیم.»