خبرگزاری رویترز در گزارش مفصلی به بررسی سیاست دولت بایدن در خصوص برخورد با رژیم جمهوری اسلامی پرداخته است: درحالی که دولت بایدن در جستجوی راهی برای بازگشت به برجام می باشد، به سبب حجم تحریم های اعمال شده توسط پرزیدنت ترامپ بااحتیاط پیش میرود. این موانع، مربوط به تحریم ها علیه بیش از ۷۰۰ نهاد و شخصیت وابسته به رژیم جمهوری اسلامی می باشد کهتوسط پرزیدنت ترامپ پس از خروج از برجام اعمال شده است.
پرزیدنت ترامپ با استفاده از قوانین ایالات متحده که برای مجازات افراد خارجی به دلیل حمایت از تروریسم یا سلاح های هسته ایطراحی شده است، ده ها موسسه مهم برای اقتصاد رژیم جمهوری اسلامی را در لیست سیاه قرار داد، از جمله دو مورد آن بانک مرکزیو شرکت ملی نفت است.
اگر رژیم جمهوری اسلامی بخواهد از بازگشت به برجام سود ببرد و نفت خود را بفروشد حذف بسیاری از این تحریم ها اجتناب ناپذیراست. اما کنار گذاشتن آنها، جو بایدن را در معرض اتهام «انعطاف در برابر تروریسم» قرار می دهد.
این احتمال اخیرا انتقادات شدید جمهوری خواهان و برخی از دموکرات ها را به همراه داشته است. وزیر امور خارجه سابق ترامپ، مایکپامپئو، ماه گذشته در حالی که تبلیغ قوانینی را می کرد تا لغو تحریم های علیه رژیم جمهوری اسلامی، توسط بایدن را سخت تر کند،گفت: “این غیراخلاقی است.”
جان اسمیت، مدیر دفتر کنترل دارایی های خارجی خزانه داری (OFAC) از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، موج تحریم های علیه رژیم حاکم برایران توسط پرزیدنت ترامپ را “از لحاظ دامنه در تاریخ معاصر آمریکا بی سابقه” توصیف کرد. اسمیت، که اکنون یکی از شرکای شرکتحقوقی موریسون و فورستر است، گفت که هدف قرار دادن نهادهای ایرانی برای حمایت از تروریسم یا ارتباط با سپاه پاسداران، احیایمجدد توافق را بسیار دشوارتر کرده است. وی گفت: “با افزودن تروریسم جهانی، سپاه پاسداران یا نقض حقوق بشر به هر لیستی، حذفاین اسامی از لیست از لحاظ سیاسی فوق العاده دشوار است: شما می توانید این کار را انجام دهید، اما اگر این کار را انجام دهید بابازتاب شدیدی روبرو خواهید شد.”
پرزیدنت ترامپ در سال ۲۰۱۸ از این توافق کناره گیری کرد، با این استدلال که به ایران برای تحریم های هسته ای ناکافی آرامش بیشاز حد داده است و او “فشار حداکثری” را تحمیل کرد تا تهران را مجبور به پذیرش محدودیت های هسته ای سخت تر کند. وی همچنینگفت که این توافق نتوانسته حمایت ایران از تروریسم، حمایت از شبه نظامیان منطقه در سوریه، عراق و لبنان و تمایل به موشک هایبالستیک را محدود کند.
مقامات آمریکایی و ایرانی مذاکرات غیرمستقیم را در وین آغاز کرده اند تا به دنبال راهی برای از سرگیری این توافق نامه باشند، کهایران پس از حدود یک سال بردباری بعد از خروج ترامپ، در سال ۲۰۱۹ برای تلافی شروع به نقض آن کرد.
اکنون، دیپلمات های اروپایی بین نمایندگان ایالات متحده و ایران در رفت و آمد هستند زیرا تهران گفتگوهای مستقیم را رد می کند. مقامات در تلاشند تا ۲۱ مه به توافق برسند اما موانع عمده همچنان باقی مانده است. از جمله این موارد می توان در مورد تحریم هایبانک مرکزی ایران (CBI) ، که در سال ۲۰۱۲ دارایی های آن تحت نظر ایالات متحده تحریم شد، نام برد. این تحریم ها بر اساس توافقهسته ای برداشته شد و با خروج ترامپ از سر گرفته شد. در سپتامبر ۲۰۱۹، پرزیدنت ترامپ با قرار دادن بانک مرکزی در لیست سیاه،آن را به حمایت مالی از گروه های تروریستی متهم کرد و در نتیجه خارجی ها را از معامله با آن منع کرد.
وی همچنین سایر زیرساخت های بخشهای نفتی ایران از جمله شرکت ملی نفت ایران (NIOC)، شرکت ملی نفتکشهای ایرانی و شرکتملی صنایع پتروشیمی به اتهام حمایت از تروریسم، هدف قرار داد.
الیوت آبرامز، آخرین فرستاده ویژه دولت ترامپ برای امور ایران، میگوید که این تحریم ها به دلایل قانونی اعمال شده است: “این موارد ازنظر قانونی و اخلاقی کافی و قابل توجیه بود…آنها به سادگی مقرر نشده اند”
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه دولت بایدن به رویترز گفت که دولت بایدن قصد ندارد بر “مبنای اثبات” تحریم ها توسط ترامپ عمل کند. در واقع، این بدان معناست که نمیخواهند با برچسب حمایت از تروریسم، به بررسی این تحریم ها بپردازند. این مقام ارشد گفت: دولتبایدن به این نتیجه رسیده است که بازگشت به برجام به نفع امنیت ملی ایالات متحده است که حذف تحریم ها را توجیه می کند.
تصمیم پرزیدنت ترامپ در آپریل ۲۰۱۹ در قرار دادن سپاه پاسداران سپاه قدس در لیست سیاه به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی(FTO) نیز مسائل را پیچیده کرده است. این اقدام اولین باری بود که ایالات متحده به طور رسمی نیروی نظامی یک کشور دیگر را بهعنوان یک گروه تروریستی برچسب زد. در سپتامبر ۲۰۱۹، OFAC از قوانین ضد تروریسم برای هدف قرار دادن بانک مرکزی رژیمجمهوری اسلامی که متهم به تامین میلیاردها دلار برای سپاه پاسداران، نیروی قدس و حزب الله لبنان است و واشنگتن مدتهاست آن راگروه تروریستی می داند، استفاده کرد.
آبرامز گفت: ” آنچه قابل توجه است اقداماتیست که تحریم ها علیه سپاه پاسداران را برای فعالیت های تروریستی تغییر دهد زیرا سپاهپاسداران به فعالیت های تروریستی در جهان دست می زند.”
مقامات سابق دولت آمریکا میگویند وزیر خزانه داری می تواند هرگونه تحریم که تحت دستورات اجرایی رئیس جمهور برای بانک مرکزیرژیم حاکم بر ایران، اعمال شده است را لغو کند.
وزارت امور خارجه دولت بایدن گفته است که اگر تهران بخواهد تعهدات برجامی خود را از سر بگیرد، تحریم های “ناسازگار با برجام” رابدون بررسی جزئیات برطرف می کند.
هنری رم، تحلیلگر ایران ، از گروه اوراسیا با اشاره به “تروریسم” گفت: «هر آنچه که شامل واژه ” ت ” در تحریم ها باشد، می تواند یکنقطه برای شروع بحث برای کسانی باشد که مخالف بازگشت به برجام هستند. چالش سیاسی در اینجا این است که بگوییم توافق ممکناست قانونی باشد، اما ما دارای منافع سیاست خارجی دیگری هم هستیم. این یک مشکل سخت برای حل شدن است.»
