پیشگامان کنگره ملی ایران
پس از انقلاب اسلامی و روی کارآمدن روحانیون تندرو و طرفداران آنها بعنوان حاکمان جدید ایران و همچنین برگزاری رفراندم تعیین نوع نظام که غیر دموکراتیک و در فضایی احساسی با هدف سواستفاده از آزادی مردم برای مشروعیت بخشیدن به ایدئولوژی خطرناک حکومت اسلامی تحت نام جمهوری اسلامی انجام شده بود، بسیاری از چهره های شناخته شده سیاسی تلاشهای گسترده ای را برای پایان دادن به کابوس حکومت ملایان در ایران آغاز کردند. هیجدهم تیر ماه ١٣۵٩، شاپور بختیار آخرین نخست وزیر شاه، با سازماندهی افسران نیروی هوایی در پایگاه شاهرخی همدان، قیام شاهرخی را جهت براندازی جمهوری اسلامی ترتیب داده بود که در آخرین دقایق عوامل آن شناسایی، دستگیر و اعدام شدند.
در اوایل دهه هفتاد خورشیدی که فرسایش مبارزه بسیاری از آزادیخواهان را ناامید کرده بود و رژیم نمایشی از ثبات در دنیا به تصویر کشیده بود، هسته های مستقل دانشجویی که پس از انقلاب فرهنگی در ایران (١٣۵٩ تا ١٣۶٣) امکان حیات نداشتند، دوباره سر بر آوردند و اینبار مخفیانه به مبارزه با جمهوری اسلامی پرداختند. در نوزدهمین سالگرد قیام شاهرخی،هجدهم تیر ماه ١٣٧٨، با فداکاری دانشجویان آزادیخواه ایرانی موج جدیدی از اعتراضات علیه رژیم آغاز شد.
در نخستین سالگرد این قیام دانشجویی، اعضای کلیدی این هسته های مستقل دانشجویی دستگیر و زندانی شدند. در آذر ماه ١٣٨١ این مجموعه با نام “جنبش مستقل دانشجویی” دوران نوینی از مبارزه برای آزادی را آغاز نمود. در دی ماه همان سال به پیشنهاد زنده یاد محمد باقر فخرآور “جنبش آزادی ایرانیان” توسط ارژنگ داوودی، امیر عباس فخرآور، ایمان سمیع زاده، پتکین آذرمهر، دکتر بیژن کریمی، محمد شمس وپروین غفاری پایه گذاری شد تا گستره وسیعتری از آزادیخواهان ایرانی را در بر گیرد. ارژنگ داوودی به اتهام تاسیس جنبش آزادی ایرانیان ابتدا به ٢۵ سال زندان و سپس در تیر ماه ١٣٩٣ به اعدام محکوم شد و در حال حاضر در بند حکومت اسلامی است.
در بیست و یکم بهمن ماه ١٣٨۴ در سومین سالگرد تاسیس جنبش آزادی ایرانیان، نامه ای به امضای بیش از ششصد تن از اعضای جنبش و دیگر مبارزین راه آزادی منتشر شد، در پایان این بیانیه از همه نیروهای آزادیخواه و دموکراسی خواه در درون و بیرون مرزهای ایران خواسته شده بود تا با شعار اتحاد برای آزادی، برای تشکیل کنگره آزادی ایرانیان گرد هم بیایند. در اسفند ماه ١٣٨۴ عباس امیرانتظام که بیش از دودهه زندان سیاسی را پس از انقلاب اسلامی تجربه کرده است با انتشار بیانیه ای یازده ماده ای از همه مبارزان در راه دشوار آزادی و دموکراسی در درون و بیرون ایران دعوت کرد تا با دنبال کردن رهنمود های یازده گانه این بیانیه، گام به گام در راستای هموار کردن مسیر تشکیل کنگره ملی ایران اقدام کنند و همزمان منشور آزادی ایرانیان توسط جمعی از زندانیان سیاسی در درون زندان تدوین شد و پس از بازبینی مرامنامه موسوم به مرامنامه آلاشت، منشور آزادی ایرانیان در زندان اوین در ده بند تدوین وبا امضای بیش از نهصد تن از فعالین سیاسی منتشر گردید. منشور نهایی آزادی ایرانیان بر گرفته از همین سند میباشد. در بیست و دوم دیماه ١٣٩٢ تعدادی از ایرانیان آزاده و مبارز با دعوت از افراد و گروه های سیاسی آزادیخواه ایرانی در درون و بیرون ایران، نخستین گام تشکیل کنگره ملی ایرانیان را بنا نهادند، دست آوردهفتاد روز تلاش این کمیته تدوین منشور سه ماده ای آزادی ایرانیان و تشکیل شورای موسس کنگره ملی ایرانیان در نخستین روز فروردین ماه ١٣٩٣ بود. در تاریخ چهادهم آذر ماه ١٣٩۵ مجمع عمومی کنگره ملی ایرانیان با حضور اعضای آن برگزار و پس از تصویب اساسنامه کنگره و انتخاب نمایندگان سه رکن اصلی کنگره (سنا، کابینه اجرایی و دادبان) فعالیت رسمی خود را آغاز نمود.