روزنامه اعتماد به مناسبت سالگرد فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به سراغ نعمت‌الله ایزدی آخرین سفیر رژیم حاکم بر ایران در اتحاد جماهیر شوروی و نخستین سفیر رژیم در روسیه جدید رفته که بخشی از این مصاحبه به تضاد تحلیل‌های وزارت خارجه‌ی ولایتی با تحلیل‌های سفارت اشاره دارد.
او گفته «شرایطی که در مسکو می‌دیدیم و یلتیسین که به عنوان رییس‌جمهور روسیه فعالیت میکند، مشخص کرد که آنها بر موج‌های اجتماعی سوارند و نمی‌گذارند کودتا موفق شود و اختلاف‌نظر جدی بین ما و تهران بر سر تحلیل این اتفاق وجود داشت. خواست تهران و وزارت خارجه آن دوره و مسوولان دیگر کشور با نظر ما متفاوت بود. مرحوم هاشمی‌رفسنجانی هم به چنین اختلافاتی اشاره کرده است».
او درباره محل اختلاف وزارت خارجه با سفارت گفته «نظر تهران این بود که کودتا موفق می‌شود و شوروی باقی می‌ماند. دلیل این تحلیل به نظر من خیلی محتوای خاص نداشت. در تهران این نگرانی وجود داشت که اگر شوروی فروبپاشد و رقابت ابرقدرت‌ها از بین برود شرایط ما به لحاظ بین‌المللژ تغییر میکند. از اهرم رقابت دو ابرقدرت نمی‌توانیم در پیشبرد سیاست‌های خودمان استفاده کنیم و این نظر یک نوع علاقه بود که شوروی فرونپاشد، بهتر است».
این دیپلمات سابق ادامه داده که «ما در سفارت معتقد بودیم به خواست ما ربطی ندارد و شوروی در هر حال فرو می‌پاشد و کودتا نیز موفق نمی‌شود. یلتسین مردم را به خیابان آورد و جلو تانک‌ها مقابله کرد. ما شرایط را عینی می‌دیدیم و دوستان در تهران بخشی از شرایط را تحلیل نظام دوقطبی می‌کردند و معتقد بودند شوروی با این عظمت ممکن نیست فروبپاشد».
او به ارتباط‌هایش با تهران اشاره کرده و گفته «به‌طور مستقیم در آن زمان تماس نداشتم، ارتباط نیز سخت بود. یک تماس تلفنی با تهران کلی زمان میبرد. ما در آن تحولات مرتب اخبار و اطلاعات را می‌فرستادیم و تهران نیز موضع‌گیری می‌کرد. البته آن کودتا سه روز بیشتر طول نکشید. آقای ولایتی کاری که کرد و ما با آن موافق نبودیم این بود که پیام کودتاچیان را باور کرد و خبر آن نیز منتشر شد. دنیا در آن زمان با کودتاچیان مخالفت کردند یا رفتار مثبتی نشان ندادند. چهار کشور بود که فقط موافق رفتار کردند. کره‌شمالی، لیبی، ایران و عراق بودند که از کودتا استقبال کردند. یعنی رفتن گورباچف را مثبت تلقی کردیم چون ما خبر دریافت پیام را در سطح وزیر خارجه منتشر کردیم اما برخی کشور‌ها حاضر نشدند این وضعیت را قبول کنند. من فقط ساعت ۲ بعدازظهر مطلع شدم که آقای ولایتی پیام کودتا را دریافت کرده، به سرعت با تهران تماس گرفتم و نسبت به این صحبت اعتراض کردم چون شرایط در مسکو به گونه‌ای نبود که نایانف بماند. البته اثرات این کار باقی ماند چون یلتسین که مخالف کودتا بود وقتی شوروی فروپاشید نسبت به ایران علاقه نشان نمی‌داد و نسبتا به این امر اعتراض داشتند».
البته این اقدام ولایتی در زمان وزارتش، مشابه دیگری هم دارد. اواخر آذر ۶۸، نیکولای چائوشسکو رئیس‌جمهوری رومانی که به دیکتاتوری معروف بود، در پاسخ به دعوت مقامات ایران، به تهران سفر کرد. این سفر همزمان بود با نخستین روزهای اعتراضات مردم رومانی که با سرکوب خونین دولت روبرو شدند. پس از بازگشت چائوشسکو از تهران، حکومت او سقوط کرد و به هفته نکشید که او و همسرش که در زمان سفر چائوشسکو به تهران، رهبری سرکوب‌ها را بر عهده داشت اعدام شدند. در پی این رخداد، انتقادات زیادی نسبت به مدیریت و سیاست‌های ولایتی به عنوان وزیر خارجه مطرح شد.
