ده سال پس از ورود به جنگ داخلی سوریه، تهران قصد دارد با استفاده از دین، نفوذ خود را در این کشور دائمی کند. حزب بعث حاکم بر سوریه به رهبری حافظ اسد، اولین سیستمی بود که کودتای اسلامی روح الله خمینی را در ایران به رسمیت شناخت و مشروعیت آن را پذیرفت. اما اسد مواظب بود هرگز اجازه ندهد رژیم حاکم بر ایران همانگونه که از طریق حزب الله در لبنان نفوذ کرده بود در سوریه شروع به گسترش نفوذ خود کند. با این حال پس از درگذشت حافظ اسد، بی کفایتی پسر و جانشین وی، بشار اسد فرصت توسعه طلبی آخوندهای حاکم بر ایران را فراهم کرد. نیروهای سپاه تروریستی قدس به فرماندهی قاسم سلیمانی بلافاصله پس از یک دهه جنگ داخلی در سوریه برای سرکوب سوریان معترض وارد این کشور شدند. تهران همراه با حزب الله نماینده لبنانی خود، از بشاراسد در برابر اعتراضات مردم سوریه پشتیبانی کرد و حتی برای کمک به این امر تروریست های شیعه را از افغانستان، عراق و پاکستان تحت عنوان لشکر فاطمیون، حشد الشعبی و زینبیون سازماندهی و تجهیز کرد.
با گذشت زمان، رژیم جمهوری اسلامی شبه نظامیان محلی سوریه را به ظاهر برای محافظت از مقدسات شیعیان (مدافعین حرم) به خدمت گرفت و روابط خود را با رده های بالاتر دستگاه نظامی سوریه، به ویژه لشکر ۴ به سرپرستی فرزند دیگر حافظ اسد، ماهر اسد، تقویت کرد. پس از گذشت یک دهه جنگ، تروریست های تحت حمایت سپاه قدس حومه دمشق را به کنترل خود درآورده و در شهرهای استراتژیک در مرز سوریه و لبنان به گشت زنی پرداختند. بیشتر نیروهای تحت امر سپاه قدس در جنوب سوریه در نزدیکی اسرائیل مستقر هستند، آنها پایگاه های متعددی نیز در حلب دارند و بعد از شکست داعش توسط آمریکا در سال ۲۰۱۸ نیز اردوگاه هایی را در شهرها و روستاهای مرز سوریه و عراق بر پا کرده اند. اما رژیم حاکم بر ایران تنها به نفوذ نظامی در سوریه بسنده نکرده است. طی چند سال گذشته، با فرو کش کردن آتش درگیری های نظامی، آخوندهای حاکم بر ایران، نفوذ مذهبی خود را در این کشور جنگ زده گسترش داده است تا سنی ها را تشویق به پیوستن به تشیع کند یا حداقل نگرش آنها را نسبت به رقبای فرقه ای خود نرم کند.
تازه شیعیانِ، در سوریه می گویند فروپاشی اقتصادی در سوریه نادیده گرفتن مزایای پیوستن به سپاه تروریستی قدس را دشوار می کند. رژیم جمهوری اسلامی در حال اعطای پول نقد به سوری های نیازمند، حوزه های علمیه، کمک هزینه تحصیلی برای تحصیل در دانشگاه های ایران، خدمات بهداشتی رایگان، سبد غذایی و سفرهای تشویقی توریستی برای گروندگان به تشیع است. چنین اقدامات کوچکی برای تروریست های حاکم بر کشور ثروتمند ایران چندان هزینه بر نیست اما می تواند تا حد زیادی در بین مردم سوریه فقیر تأثیر بگذارد و مشوقی برای پیوستن آنها به تشیع باشد. رژیم شیعه حاکم بر ایران در سوریه اماکن مقدس قدیمی را بازسازی کرده وحتی اماکن مقدس ساختگی جدیدی احداث نموده است. این اقدامات نشان میدهد که رژیم قصد دارد تاریخ مذهبی سوریه را که اکثراً اهل سنت هستند و قبل از جنگ، شیعیان بسیار کمی داشته است، به نفع ایدئولوژی خود بازنویسی کند.
حدود دوازده نفر از مردم محلی، فعالان و تحلیلگران سوری به فارین پالیسی گفتند که رژیم جمهوری اسلامی در تلاش است تا در سوریه هم مانند لبنان و عراق نفوذ خود را به عنوان شیعیان صلح جو و دوستدار اهل سنت دائمی کند. رژیم سوریه تحت فرمان معروف ۱۰ خود برای خرید خانه های سوری هایی که در طول جنگ به جاهای دیگر مهاجرت کرده اند، به طور فعالانه به سپاه قدس کمک کرده است. گفته می شود برخی از نیروهای تحت امر سپاه قدس نیز اموال مردم را مصادره کرده و خانواده های خود را از عراق و لبنان مهاجرت داده و در سوریه مستقر کرده اند. کارشناسان سوری می گویند این نفوذ جمعیتی و مذهبی به منظور افزایش تعداد شیعیان در سوریه است تا رژیم جمهوری اسلامی در آینده نزدیک بتواند به عنوان نماینده آن ها مدعی قدرت سیاسی در سوریه شود. اگر جمعیت شیعیان در این کشور از اقلیت ناچیز خارج شده و به درصد قابل توجهی برسد، در خلال گفتمان های سیاسی برای حل بحران سوریه، رژیم حاکم بر ایران می تواند ادعا کند که منافع شیعیان سوریه را نمایندگی می کند و می تواند از آنها بخواهد که در دولت، نیروهای مسلح و سایر موسسات سهمی برایشان در نظر گرفته شود. بسیاری از این ترس دارند که رژیم جمهوری اسلامی میخواهد از طریق عوامل خود به درون ساختار سیاسی سوریه نفوذ کند چرا که نفوذ آنها بر بشار اسد به دلیل تمایل جدید او به روسیه و امارات و دنیای عرب ممکن است به خطر بیفتد.
با این حال، برخلاف لبنان و عراق، اکثریت غالب سوریه سنی مذهب است و اقدامات نفوذی رژیم شیعیان حاکم بر ایران در سوریه سرو صدای بسیاری به راه انداخته است. علی رغم این چالش ها، به نظر می رسد اعتراضات مردم سنی مذهب سوریه برای تروریست های ثروتمند سپاه قدس نتوانسته بازدارنده باشد. احمد ۲۴ ساله که به شرط ناشناس ماندن با فارن پالیسی صحبت می کند، یکی از جدیدترین اعضای جامعه شیعه در سوریه است. وی در میادین، شهری در مرز با عراق در استان دیر الزور در شرق سوریه زندگی می کرد، اما در جریان درگیری با خانواده اش به شهر باب نزدیک ترکیه مهاجرت کرد. او در سال ۲۰۱۸ به سوریه بازگشت که دوستش به او گفت در صورت پیوستن به سپاه قدس می تواند تمام نگرانی هایش را پایان بخشد. وی که یک سنی مذهب بود، به گردانهای زینبیون پیوست. احمد در گفتگو با فارین پالیسی گفت او مدافع “حرم زینب” است، حرمی که در ۶ مایلی جنوب دمشق واقع است. او گفت: دوستم در المیادین گفت که من می توانم برگردم و به سپاه قدس بپیوندم و هیچ کس به من یا خانواده من آسیب نمی رساند. چرا که این شهر ها کاملاً در تصرف سپاه قدس است. احمد در حرم به عنوان نگهبان کار می کند و ماهیانه ۱۰۰،۰۰۰ پوند سوریه (حدود ۲۰۰ دلار) دستمزد می گیرد، اما او برای پرداخت دیالیز کلیه پدرش به پول نقد بیشتری نیاز داشت. در ماه فوریه، فرمانده سپاه تروریستی پیشنهاد کرد که اگر خودش به تشیع روی آورد، حقوقش را دو برابر کند. احمد فورا موافقت کرد.
وی به فارین پالیسی گفت: اخیراً جلسه ای با فرمانده سپاه داشتیم که گفت اگر به تشیع روی بیاوریم و فقط به برخی سخنرانی ها در حرم زینب گوش فرا دهیم، ما را ارتقا داده و پول بیشتری دریافت خواهیم کرد. «من به همراه ۲۰ مرد دیگر گفتم بله، زیرا همه ما به پول نیاز داشتیم». احمد افزود: اگر شیعه باشم ۲۰۰،۰۰۰ پوند سوریه به من پرداخت می شود. من به دلیل معالجه پدرم واقعاً به پول احتیاج دارم. من به دین اهمیت نمی دهم.
طائم آل احمد از درعا، شهری در جنوب غربی سوریه در نزدیکی اردن، داستان مشابه احمد را از زندگی یکی از دوستانش بازگو کرد که ابتدا به سپاه تروریستی رژیم حاکم بر ایران پیوسته و بعداً به تشیع گرویده است. وی گفت: آنها او را ارتقا درجه بخشیده و به او یک آپارتمان دادند. او علی رغم بحران اقتصادی در سوریه، خدمات پزشکی رایگان وسهمیه گاز ماهانه دریافت می کند. طائم آل احمد گفت که دوستش به طور ناگهانی مزایایی ویژه به دست آورده است، از جمله اجازه “امنیت اطلاعات سوریه” برای سفر به هر نقطه از کشور بدون اینکه مورد آزار و اذیت قرار گیرد.استان دیر الزور شاید منطقه اصلی این عملیات باشد. ابو کمال، شهری در نقطه اصلی عبور و مرور استان با عراق، اخیرا شاهد بسیاری از فعالیت های ظاهرا بی ضرر اما دستکاری کننده بافت مذهبی سپاه قدس بوده است. به عنوان مثال، سپاه قدس پارک قرمیش در ابو کمال را که توسط داعش تخریب شده بود، بازسازی کرد و نام آن را “پارک دوستان” گذاشت (رژیم سوریه از ایران به عنوان “کشور رفیق” نام می برد). به صورت هفتگی، تروریست های سپاه قدس برنامه های سرگرم کننده ای را در پارک ترتیب می دهند تا مردم و مخصوصا کودکان را در مورد امامان شیعه آگاه کنند ودیکتاتوری شیعه حاکم بر ایران را به عنوان یک نیروی صلح جو و محافظ آنها در برابر خطر اسرائیل و امپریالیسم معرفی کنند. سیاح ابو ولید، یک فعال سیاسی از ابو کمال، گفت: همه سرگرمی ها و بازی ها یک نیرنگ برای القا ذهنی به کودکان و والدین آنها است تا آنها را به سمت تشیع سوق دهد. باشگاه ورزشی این شهر برای سپاه قدس به آشپزخانه و رستوران تبدیل شده است. ابو ولید گفت: کل استادیوم فوتبال اکنون پایگاه موثری برای نفوذ رژیم جمهوری اسلامی است.
طبق گزارش دیده بان حقوق بشر سوریه، ناظر مستقر در لندن، رژیم جمهوری اسلامی اخیراً مردم میادین را به مرکز فرهنگی “نور”دعوت کرده است تا در دوره اصول و آموزه های مذهب شیعه شرکت کنند. در پایان دوره، به همه کسانی که قبول می شوند، حدود ۱۰۰،۰۰۰ پوند سوریه و یک سبد غذایی داده می شود. رژیم جمهوری اسلامی تعدادی مدارس مذهبی، امامزاده جدید و موسسات خیریه در سوریه افتتاح کرده است. اگر چه در دمشق و حلب با مقاومت کمتری روبرو بود اما برای نفوذ به دیرالزور مجبور شد رهبران قبایل محلی را که اغلب بیشتر به بقای خود علاقه دارند تا مصالح مردم، فریب دهد. برخی از اعضای یک قبیله مانند قبیله البکارا، عمدتاً به تبعیت از رهبر قبیله ای که مزیت خود را در نزدیکی به رژیم حاکم بر ایران می داند، به تشیع پاسخ مثبت داده اند.
در آن طرف مرز، منافع ملایان حاکم بر ایران توسط شبه نظامیانی وابسته به سپاه قدس، مانند عصائب اهل الحق که در پوشش نیروهای بسیج مردمی به عنوان بخشی از سرویس های امنیتی عراق فعالیت می کنند، به خوبی محافظت می شود. علاوه بر این، عدم علاقه روسیه به دیرالزور به این معنی است که ایران برای راه اندازی پایگاه نظامی و مذهبی در آنجا مجبور به رقابت نیست.
بسام بارابندی، دیپلمات سابق سوری که در حال حاضر در ایالات متحده در تبعید است، گفت که حضور و فعالیت های رژیم حاکم بر ایران، بذر شورش های آینده را در کشورش کاشته است. بارابندی گفت: “قطعاً درگیری هایی برای مقابله با حمله ملایان شیعه حاکم بر ایران در جریان است.” “ابتدا سپاه قدس و حزب الله به لاذقیه تحت سلطه شیعیان علوی رفتند. اما علوی ها در مورد دین و هنجارهای اجتماعی جامعه ای باز هستند. به عنوان مثال، آنها نوشیدنی خود را دوست دارند. علوی ها به ایرانی ها گفتند خداحافظ و موفق باشید. اما نیروهای شیعه وابسته به سپاه قدس به راحتی توانستند سوری هایی را که بیشتر از همه تحت تأثیرآسیب های جنگ قرار دارند فریب دهند و از این رو بافت مذهبی سنی نشین این سرزمین ها را دستکاری کنند. ”
ناوار صبان، متخصص در روابط سوریه و رژیم جمهوری اسلامی، گفت که تروریست های شیعه حاکم بر ایران به آرامی اما به طور پیوسته با سوری ها از هر نژاد ارتباط برقرار می کنند. وی گفت: سپاه قدس املاک و مستغلات را در دیر الزور و در مناطق تحت کنترل کوردها از طریق افراد محلی خریداری کرد. آنها تار عنکبوتی را در سوریه بافته اند و عوامل خود را در همه جا، در ارتش، در دولت، حتی در میان تجار سنی و مسیحی دارند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده تحت کمپین ” فشار حداکثری ” خود رژیم تروریستی حاکم بر ایران را با تحریم های ناتوان کننده به شدت ضعیف کرد، با این حال سپاه قدس از طریق کانال های مالی اعلام نشده، به رژیم اسد به بودجه فعالیت های خود در سوریه ادامه دسترسی داشته است.
طبق گزارشی در آگوست ۲۰۱۷، در اولین نمایشگاه تجاری در دمشق بیشتر غرفه ها (۳۱ مورد ) متعلق به شرکت های وابسته به رژیم جمهوری اسلامی بود که از تجهیزات نیروگاهی گرفته تا بیسکویت و صابون می فروختند. دو سال بعد، اتاق مشترک بازرگانی سوریه و رژیم جمهوری اسلامی تاسیس شد و در همین ماه گذشته یک هیئت از مقامات رژیم حاکم بر ایران برای افزایش تلاش ها جهت استحکام پایه های اقتصادی خود در سوریه به دمشق سفر کرد.
ناظران نگران هستند که بازگشت جو بایدن به برجام باعث شود سپاه قدس که علی رغم تحریم های پرزیدنت ترامپ هرگز مداخله خود در سوریه را متوقف نکرده است، پول کلانی را به تروریست های مسلح و موسسات مذهبی و خیریه خود سرازیر کند. دو سال پس از انعقاد برجام، گفته می شود که تهران بودجه خود را برای حزب الله چهار برابر کرده است.
هیچ اطلاعاتی در مورد تعداد سوری هایی که رژیم جمهوری اسلامی موفق به تبدیل آن ها به شیعه شده است و یا تعداد آنهایی که دیدگاهشان نسبت به تشیع نرم شده وجود ندارد. اما گسترش نظامی، مذهبی و اقتصادی رژیم حاکم بر ایران باعث ایجاد گسل های جدید در کشوری شده است که در جبهه ها شکننده است. به راحتی می توان فهمید که اقدامات سلطه جویانه تروریست های شیعه حاکم بر ایران چگونه می تواند تنش های فرقه ای را در منطقه تشدید کند.
