“فیلترینگ” اصطلاحی آشنا برای ایرانیان داخل کشور که با محدود کردن آزادی های فردی، هزینه ای مضاعف برای کاربر اینترنت ایجاد میکند، اما آن سو، سودی مضاعف برای سانسورچی در بر دارد.
یکی از افرادی که سال‌های اخیر نام وی را در کنار استارت اپ های داخلی زیاد شنیدیم، محمدجواد شکوری مقدم است. در این مقاله با مافیای خاندان شکوری مقدم در حوزه فناوری ارتباطات که یکی از علل ایجاد فیلترینگ بر روی شبکه های بزرگی همچون یوتیوب، بلاگر و … می باشند، بیشتر آشنا می شوید.
خبر کوتاه است؛ محمدجواد شکوری مقدم، مدیر «وبسایت حکومتی»
آپارات در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
اما محمدجواد شکوری مقدم کیست؟
سال گذشته، محمدجوادشکوری مقدم به عنوان موسس آپارات و فیلیمو نشان امین‌الضرب را از اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور دریافت کرد.
شاید بهتر بود نشان امین‌الضرب (کار آفرین برتر) به رئیس خاندان شکوری مقدم؛ یعنی امیرحسین شکوری مقدم تعلق می‌گرفت که پسرانش بخش کوچکی از هلدینگ وی هستند. او مالک شرکت ایران سیستم است؛ شرکتی که در سال ۱۳۶۴ تاسیس شد و تجارت اولیه‌اش عرضه کامپیوترهای خانگی سازگار با IBM بود.
طراحی کاراکترست فارسی، طراحی و اجرای سیستم‌های مالی، حقوق و انبار فولاد مبارکه و چیت ری و سیستم های تسهیلات بانک صنعت و معدن از پروژه های اولیه شرکت بود و از سال ۶۸، این شرکت با مکانیزاسیون شعب بانک صادرات با کامپیوترهای ایران سیستم، اجرای شبکه فیبر نوری برج سپهر و… بزرگتر شد.
ایران سیستم به مرور شرکتهایی اقماری تاسیس کرد و به ترتیب شرکت شرکت صنایع الکترونیک ایران سیستم (اواخر دهه ۶۰)، شرکت ارتباطی کامکار سیستم (۱۳۷۴)، شرکت فن‌آوری اطلاعات ایران سیستم (۱۳۸۰) و در آخر صباایده (۱۳۸۳) تاسیس شدند.
شرکت صباایده، شرکتی است که توسط محمدجواد شکوری مقدم اداره میشود.
برادران شکوری مقدم با محوریت محمدجواد، تجارب شکست خورده‌ای مثل PersianK2 داشتند تا اینکه به کلوب رسیدند که سال ۱۳۸۳ راه افتاد. به گفته شکوری مقدم کلوب زمانی راه افتاد که اورکات فیلتر نشده بود و با فیلتر اورکات و دیگران، کلوب با جهش ناگهانی مواجه شد. (گزارش ها نشان میدهد اطلاعات کاربران کلوب توسط شکوری مقدم در سال ۸۸ در اختیار وزارت اطلاعات قرارداده شد که به بازداشت این کابران انجامید.)
خاندان شکوری مقدم با خرید سرویس میهن‌بلاگ وارد حوزه وبلاگ‌نویسی شدند؛ سرویسی که رقبایی چون بلاگفا و پرشین بلاگ داشت اما رقیب بزرگتر، سرویس بلاگر بود. بلاگر سال ۱۳۸۶ فیلتر شد و نسل اول وبلاگ نویس‌ها یا با وجود فیلتر ادامه دادند؛ داخلی‌ها یا وبلاگ تازه زدند یا قید نوشتن را.
دو سال بعد، سال ۱۳۸۸/۲۰۰۹، سرویس فیسبوک در دنیا و ایران فراگیر شد و نه تنها بلاگ را به مرور کم رونق کرد، بلکه وب سایت های سبک اورکات را از گردونه خارج کرد. از آن سو، یوتیوب هم حوزه ویدیو را به دست گرفت و از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ شناخته شده بود؛ اما حوادث ۱۳۸۸ اوضاع را تغییر داد.
یوتیوب که یک بار ۱۳۸۵/۲۰۰۶ فیلتر شده بود، پس از حوادث ۸۸ و غیرقابل کنترل بودنِ بارگذاری ویدئو در آن همزمان با فیسبوک و توییتر فیلتر شد. با فیلتر یوتیوب، فرصت جدید برای شکوری مقدم ها به وجود آمد و آپارات در سال ١٣٨٩
آغاز به کار کرد.
به اعتراف شکوری مقدم، بدون فیلتر یوتیوب، آپارات راه نمی افتاد؛ شکوری مقدم:«اصلاً اگر یوتیوب در ایران بود ما این پروژه را شروع نمی‌کردیم. پنهان هم نمی‌کنیم. اگر یوتیوب فیلتر نبود پروژه دیگری را شروع می‌کردیم. ما این فرصت را شناسایی کردیم. این فرصت در اختیار همه هم بوده است».
آپارات علی‌رغم سرمایه گذاری سنگین، در رده‌بندی الکسا که به اشتباه در ایران مبنا قرار گرفته، به قدر مورد انتظار بالا نمی‌آمد. پس از پرداخت هزینه و گرفتن تیک سرتیفیکیت الکسا، آپارات در رده‌بندی الکسا به شکل خاصی بالا آمد.
همزمان با طرح بحث راه‌اندازی VOD در ایران، موسسه رسانه های تصویری سازمان سینمایی فقط به چند شرکت از جمله مجموعه شکوری مقدم مجوز VOD داد که فیلیمو خروجی آن بود که با سرمایه گذاری سنگین بالا آمد و سرانجام پس از بستن تاینی موویز که امکان دانلود مجانی را فراهم کرده بود، فیلیمو رشد کرد.
همزمان با گسترش اینستاگرام، لنزور بالا آمد اما تا رقیب خارجی باشد، اینها حرفی برای گفتن ندارند: «اینستاگرام با امکانات بیشتر و پلتفرمی قوی‌تر توانست مخاطبان بسیاری درکشور پیدا کند. همین مسئله باعث شد سرمایه‌گذاری روی لنزور و توسعه این محصول را متوقف کنیم.» پس از فیلتر تلگرام و بحث حمایت از پیام‌رسان داخلی، صادق عباسی شاه‌کوه مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت ایران، لنزور را در بین پیام‌رسان ها قرار داد و تاکید کرد: «امکانات رایگان و زیرساخت…» دریافت کردند اما لنزور اساساً پیام‌رسان نیست و سایت اشتراک گذاری عکس است!
بیشترین تسهیلات وزارت ارتباطات به اپلیکشن‌های لنزور محصول مشابه اینستاگرام از مجموعه آپارات (۵ میلیارد)، پیام رسان گپ (۵ میلیارد) می باشد و افرانت، تله پورت و دیتا سنتر پردیس سامان، صنایع ارتباطی پایا، مبین نت، پارسان لین ارتباط، نیان الکترونیک و شعبه خودکار بانکی پویا (شعبه جامع بانکی سلف سرویس) هرکدام سه میلیارد تومان تسهیلات گرفته اند.
وزارت ارتباطات در مجموع بالغ بر ۹۰ میلیارد تومان میان ۳۲۶ شرکت تسهیلات توزیع کرده است.
ایرانیان به خوبی می دانند که این مبالغ به هر شرکت و استارت اپی تعلق نمیگیرد مگر صد در صد معتمد سران و در راستای اهداف رژیم جمهوری اسلامی باشد. حالا باید منتظر بمانیم تا نقش جدید محمدجواد شکوری مقدم که محمدجواد آذری جهرمی آشکارا حمایتش میکند را ببینیم.
